Roman Türleri (Edebi Akımlarına Göre Romanlar)

Edebi Akımlarına Göre Romanlar

Romanları Edebi Akımlarına Göre ve Konularına Göre iki farklı türde inceleyebiliriz.  
Edebi akımlarına göre romanlar: klasik roman, romantik roman, realist roman, natüralist roman, modern roman, postmodern roman, estetik roman, izlenimci roman, dışavurumcu roman, sürrealist roman ve yeni roman olarak 11 edebi akım alt başlığında sınıflandırılabilir.
 

1. Klasik Roman

Tarihin eski zamanlarından günümüze kadar gelen, dünyaca ünlü yazarlar tarafından yazılan, hem kitleleri hem de romancıları yüzyıllardır etkileyen; biçim kusursuzluğuna, akla ve sağduyuya dayanan romanlardır. Bu akımda roman türü çok az gelişmiştir.
Klasik roman örnekleri:
La Princesse Cleves (Madame de La Fayette
Télémaque (Fénelon)
 

2. Romantik Roman

Kişilerin duygularını, hislerini ve arzularını gerçek ve doğal bir biçimde yansıtan duygusal romanlardır.  Klasik akıma tepki olarak doğan romantizm, olayların duygusal açıdan yansıtılmasına önem verir. Aşk, duygu, hayaller gibi acı, keder ve hüzün de bu roman türünün konularındandır. Bu romanlarda yazar kendi şahsi duygularını ve maceralarını anlatır ve yazar aynı zamanda olaya, kahramanların kişiliklerine, betimlemelere üçüncü şahıs olarak müdahalelerde bulunur.
Romantik roman örnekleri:
Sefiller (Victor Hugo)
İntibah (Namık Kemal)
Üç Silahşörler (A.Dumas Pere)
Kamelyalı Kadın (A.Dumas Fils) 
Genç Werther’in Acıları (Goethe)
 

3. Realist (Gerçekçi) Roman

Olayları ve insanları gerçekçi açıdan yansıtan, gözlem ve araştırma unsurlarının esas alındığı, duygu ve hayal unsurlarının ikinci planda olduğu romanlardır. Realist romanlarda yazar, toplumun içinde titiz birer araştırmacı gibi gözlem ve incelemeler yapar, olayları ve karakterleri objektif olarak eserlerine yansıtır. Yazarın gayesi, okuyucuya romantik romanlarda olduğu gibi kendi duygu ve hayallerini aktarmak değil, kendilerinin dışında var olan gerçekleri, aslına sadık kalarak dile getirmektedir. Stendhal’e göre realist roman, “Yol boyunca gezdirilen bir ayna”dır.
Realist roman örnekleri:
Madam Bovary, Salambo, Duygusal Eğitim (Gustave Flaubert)
Goriot Baba, Vadideki Zambak (Balzac)
Kırmızı ve Siyah (Stendhal)
Savaş ve Barış, Anna Karenina (Tolstoy)
Oliver Twist (Charles Dickens)
Çanlar Kimin İçin Çalıyor (Ernest Hemingway)
Suç ve Ceza, Karamazov Kardeşler (Dostoyevski)
Gazap Üzümleri (John Steinbeck)
Babalar ve Oğullar (Turgenyev) dır.
Araba Sevdası (Recaizade Mahmut Ekrem )
Mai ve Siyah, Aşk-ı Memnu (Halit Ziya Uşaklıgil)
Kiralık Konak, Yaban (Yakup Kadri Karaosmanoğlu)
Ayaşlı ve Kiracıları (Memduh Şevket Esendal) 
Türk edebiyatının ilk realist romanı, Recaizade Mahmut Ekrem’in 1898’de basılan “Araba Sevdası” romanıdır.  (Bakınız; Türk Edebiyatında İlkler)
 

4. Natüralist (Doğalcı) Roman

Realist romanla benzerlikleri vardır. Ancak natüralist romanda realist romana göre ilme daha çok önem verilip, olaylar ve kişiler bir bilim adamı gözüyle incelenip gerçekçilik daha ileri boyutlarda görülür. Naturalist roman yazarları, insanı ele alırken, biyoloji ilminin gerçeklerinden, toplumu ele alırken de sosyolojinin kanunlarından yola çıkarlar.
Naturalist roman örnekleri:
Meyhane (Emile Zola)
Jack (Alphonse Daudet)
Zehra (Nabizade Nazım)
Müşahedat (Ahmet Mithat Efendi)
Mürebbiye (Hüseyin Rahmi Gürpınar) 
Türk edebiyatının ilk natüralist romanı Nabizade Nazım’ın 1896'da basılan “Zehra” adlı romanıdır.
 

5. Modern Roman

Modern roman, 20.yüzyılın başlarında romanın geleneksel temel yapısı olay örgüsü, zaman, mekan, kahraman gibi öğelerinin değiştirilmesiyle ortaya çıkan bir roman türüdür. Modern roman anlayışının ortaya çıkışında Freud ve psikanalizin büyük etkisi vardır.
Modern roman, içe dönük eserlerdir. Toplum sorunlarını değil, kişinin kendi iç dünyasını, hislerini konu alır. Modern romanda; psikolojik konular önemli yer kapsar. İnsan, karmaşık bir varlık olarak sunulup, bireylerin ruhu, bireysellik ve bireyin kozmik yalnızlığı anlatılır.
Modern roman yazarına göre roman; sorunu ortaya koymalı, çözümü okuyucuya bırakmalıdır. Çünkü, modern romanın amacı; bilgilendirmek, yol göstermek, siyasal ya da düşünsel düzlemde bilinç oluşturmak değildir. Modern romanda amaç sorunlara bir çözüm sunmak değil, onları ortaya koymak, sergilemek, yalnızca göstermektir. Böylece modern roman yazarı, kişiyi sorgulamaya yöneltir ve kendi gerçekliğini kendisinin bulmasını ister.
Modern roman örnekleri:
Ulysses (James Joyce)
Aylak Adam (Yusuf Atılgan)
 

6. Postmodern Roman

Postmodernizm, modernizmin sorgulanmadan, herkes tarafından kabul edilmesi gereken evrensel değerler olduğu görüşünü reddederek ortaya çıkmıştır.  Postmodern roman, klasik ve modern edebiyatın temel kurallarını reddeden roman türüdür.
Postmodern romanda gerçeklik unsurundan çok kurmaca ön plandadır. Postmodern romanda yazar, dış dünyayı birebir yansıtmaktan özellikle kaçınır ve anlatımın bir kurmaca olduğunu okura hissettirir. Postmodern romanlarda amaç, “roman yazmak değil roman kurmak”tır. Üstkurmacanın hakim olduğu postmodern romanlarda metinlerarasılık, pastiş ve parodi teknikleri sıkça kullanılır.
Postmodern roman, olay örgüsü üzerine kurulu bir anlatı değildir. Olay örgüsünden daha çok olayın ya da olayların ön plana çıkması ve ana karakterin aklından geçenlerin detaylı bir şekilde aktarılması söz konusudur. Postmodern romanlarda olay örgüsü önemini kaybettiğinden postmodern yazarların sağlam bir olay örgüsü oluşturmaya çalışmak gibi bir kaygıları da yoktur.
Postmodern roman örnekleri:
Gülün Adı (Umberto Eco)
Tutunamayanlar, Tehlikeli Oyunlar, Korkuyu Beklerken (Oğuz Atay)
Kara Kitap, Yeni Hayat, Benim Adım Kırmızı (Orhan Pamuk)
Mahrem, Pinhan, Bit Palas (Elif Şafak)
Puslu Kıtlalar Atlası (İhsan Oktay Anar
Türk edebiyatının ilk postmodern romanı Oğuz Atay’ın 1972’de basılan “Tutunamayanlar” romanıdır. 
(Bakınız; Türk Edebiyatında İlkler)
 

7. Diğer Roman Türleri

Diğer roman türleri ise: Estetik Roman, İzlenimsel Roman, Dışavurumcu Roman, Sürrealist Roman ve Yeni Roman 'dır.

Benzer Yazılar

Editörün Seçtikleri 5610617280032980626

Yorum Gönder

emo-but-icon

İletişim Formu

Ad

E-posta *

Mesaj *

Son Yorumlar

item