Yusuf Atılgan Eserleri ve Hayatı

Asıl adı Yusuf Ziya Atılgan olan Türk roman ve öykü yazarı. Aylak Adam ve Anayurt Oteli gibi Türk Edebiyatının önemli romanlarının yazarı olan Yusuf Atılgan, az sayıda eserine rağmen kaleminin ustalığı ile Türk Edebiyatı içinde kendine önemli bir yer edindi. İşte, Yusuf Atılgan'ın eserleri ve hayatı...

Doğum:           27 Haziran 1921, Manisa

Ölüm:               9 Ekim 1989 (68 yaşında), İstanbul

Meslek:            Öğretmen, Yazar.

Takma Adlar:  Ziya Atılgan, Nevzat Çorum.

Yusuf Atılgan Hayatı

. Yusuf Atılgan 25 Ağustos 1921'de Manisa'nın Göktaşlı mahallesinde dünyaya geldi. Yazarın ifadesine göre ise gerçek doğum tarihi 27 Haziran 1921'dir. Nüfus cizdanındaki tam adı Yusuf Ziya Atılgan'dır.

. Yunanlıların Manisa'yı işgaliyle (Eylül 1922) ailesi oturdukları dağlık bölgeden Hacırahmanlı'ya göç etti. 

. Çocukluğu Manisa'da geçti. Yusuf  Atılgan, ilkokulun bir kısmını yaşadıkları köyde, bir kısmını ise Manisa'da okudu. 1936 yılında Manisa Ortaokulu'nu, 1939 yılında ise Balıkesir Lisesi'ni bitirdi.

. Lise okumak için Manisa'dan Balıkesir'e giden Atılgan burada İngilizce öğretmeni Behice Boran'dan etkilendi ve dönemin toplumcu-sosyalist fikirlerini benimsedi.

. Lisede edebiyata ilgisi olan Yusuf Atılgan, öğretmen olmak arzusuyla İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'ne kaydoldu.

. Edebiyat Fakültesinin 2.sınıfında iken askeriyeye girdi ve artık askeri öğrenci olarak devam ettiği Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümünü bitirdi. 

. Edebiyat Fakültesinde Ahmet Hamdi Tanpınar, Halide Edip Adıvar, Ali Nihat Tarlan ve Reşid Rahmeti Arat gibi önemli isimlerden dersler aldı. Üniversitede en büyük şansının "üç yıl Tanpınar'ın öğrencisi olmak" olduğunu vurgulayan Atılgan bunun etkisini de roman üslubunda göstermiştir. Üniversite yıllarında Vedat Türkali'nin de içinde bulunduğu Türkiye Komünist Partisi fikirlerini benimsedi ve sol öğrenci hareketlerine katıldı.

. Yusuf Atılgan Edebiyat Fakültesi öğrenimini bitirdikten sonra Akşehir'de Maltepe Askeri Lisesinde bir yıl edebiyat öğretmenliği yaptı. Yusuf Atılgan üniversite öğrenciliği sırasında Türkiye Komünist Partisi ile ilgisi olduğu ve sol öğrenci hareketlerine katıldığı iddiasıyla sıkıyönetim mahkemesince tutuklanarak on ay hapis yattı ve hapis cezası bitince de öğretmenlik mesleği elinden alındı.

. Öğretmenlik mesleğinden men edilen yazar 1946 yılında köyüne (Manisa'nın Hacırahmanlı Köyü) dönerek çiftçilik yapmaya başladı.

. 1949 yılında Sabahat Hanım ile ilk evliliğini yaptı. Ancak bu evlilik kısa bir süre sonra bitti.

. 1954'te Tercüman'ın hikaye yarışmasına "Ziya Atılgan" ve "Nevzat Çorum" takma adlarıyla yazdığı 2 hikayesi ile katıldı. Bu yarışmada; "Evdeki" hikayesiyle birinci, "Kümesin Ötesi" ile yedinci oldu.

. 1958'de Yusuf Atılgan ilk romanı olan  Aylak Adam ile Yunus Nadi Roman Ödülü yarışmasına katıldı ve ikinci oldu. Aylak Adam adlı bu roman 1959'da Varlık Yayınları tarafından yayımlandı.

. 1973'de ikinci romanı Anayurt Oteli yayımlandı.

. 1976'da İstanbul'a dönen Yusuf Atılgan; danışmanlık, çevirmenlik ve redaktörlük yaptı.

. 1976'da tiyatro oyuncusu Serpil Gence ile ikinci evliliğini yaptı. (Yusuf Atılgan'ın  Aylak Adam romanını okuyan Serpil Gence, romandaki "B" kişisini kendisine yakın bularak Yusuf Atılgan ile mektuplaşmaya başlar ve 14 yıllık görüşmenin ardından 1976'da evlenirler.)

. 9 Ekim 1989'da İstanbul Moda'da kalp krizinden vefat etti. Moda Camii'nde kılınan cenaze namazı sonrasında Bülbülderesi Mezarlığı'na defnedildi.

. Yusuf Atılgan, Canistan adlı son romanını ise 1989'daki ani ölümü nedeniyle tamamlayamadı.

Yusuf Atılgan Eserleri - Kitapları

Romanları

• Aylak Adam (1953)
• Anayurt Oteli (1973)
• Canistan (2000)

Öyküleri

• Bodur Minareden Öte (1960)
• Eylemci (Bütün Öyküleri, 1992)
• Çocuk Kitabı: Ekmek Elden Süt Memeden (1981)

Piyes

• Çıkış Gecesi (1947)

Şiirleri

• Ayrılık (1980)
• Ölü Su (1987)

Yusuf Atılgan Eserleri İle İlgili Notlar

. Yusuf Atılgan'ın en önemli romanları olan Aylak Adam ve Anayurt Oteli romanlarında yalnızlık ve psikolojik yabancılaşma temasını başarıyla işlemiş; Aylak Adam'daki C ve Anayurt Oteli'ndeki Zebercet çok özgün karakterler olarak Türk edebiyatındaki yerini almıştır. 

.  Aylak Adam romanındaki C adlı karakterin yapısı ve anlatım tekniği yönüyle edebiyatımızdaki postmodern roman anlayışının ilk kırılmalarından kabul edilir. 

.  Anayurt Oteli romanı, hem psikolojik roman hem de sürrealist roman olduğu söylenebilir. Anayurt Oteli romanı, 1987'de Ömer Kavur tarafından sinema filmi olarak da çekilmiştir.

.  Canistan adlı son kitabı, Yusuf Atılgan'ın ani ölümüyle yarım kalan yazımı tamamlanmayan romanıdır. 2000 yılında yayımlanan bu roman işgal altında olan Anadolu'yu konu alır.

Diğer Yazarlar

.  Ahmet Hamdi Tanpınar

.  Orhan Pamuk

.  Peyami Safa