Yaratıcı Yazarlık ve Yazma Teknikleri İle İlgili 10 Kitap

Yazmak ve yazar olmak isteyen, yazmanın yolunu arayanlara yol gösteren Yaratıcı Yazarlık ve Yazma Teknikleri İle İlgili 10 Kitap Önerisi listemizi sizler için hazırladık...

1. Karanlığı Aydınlat Yazarlar Anlatıyor: Yaratıcılık, İlham ve Sanatsal Yaratım Süreci

Joe Fassler

Hep Kitap, 352 sayfa

Stephen King, Neil Gaiman, Khaled Hosseini, David Mitchell, Jonathan Franzen ve daha niceleri. Dünyanın güçlü kalemlerinden, yaratıcılık süreçlerinin gölgesinde yeşeren, olağanüstü bir ustalık dersi!
Kırk üç yazar, tek bir soru: Size ne ilham verdi?
İşte Joe Fassler'ın bu kitaptaki kırk üç yazara sorduğu temel soru bu. Her yazar yazısına, sevdiği bir romanın, şarkının ya da şiirin kelimeleriyle başlıyor. Sevdikleri işi yapmalarını sağlayan ve yazarken hala onlara yol arkadaşlığı eden alıntılarla. Ve sonra o alıntı, kimi zaman bir yazarlık dersine, kimi zaman da bir hayat dersine evriliyor. Yazarlar nasıl ilham bulduklarını anlattıkça ilhamları okura geçiyor, kitap tüm karanlıkları aydınlatarak güzelliğin ve sanatın amacının bir anlatısına dönüşüyor!

2. Uydurmanın İncelikleri: Kurmaca Üzerine Kişisel Yaklaşımlar

Hakan Bıçakcı

Hep Kitap, 196 sayfa

Hep Kitap, yazmayı hayatının merkezine yerleştiren, herkesin ilgisini çeken “Atölye” serisine eşsiz bir kitapla devam ediyor: Uydurmanın İncelikleri: Kurmaca Üzerine Kişisel Yaklaşımlar!
Başar Başarır, Doğu Yücel, Fuat Sevimay, Hakan Günday, İsmail Güzelsoy, Jale Sancak, Mahir Ünsal Eriş, Mario Levi, Mine Söğüt, Murat Özyaşar, Müge İplikçi, Nermin Yıldırım, Seray Şahiner, Yavuz Ekinci.
Kimi yazacaklarını önceden kalem kalem planlamayı seviyor, kimi akışına bırakmayı. Kimi ne anlattığına önem veriyor, kimi nasıl anlattığına. Kimi karakteri üstün görüyor, kimi olay örgüsünü. Kimi zaman zaman yazar tıkanması yaşıyor, kimi içinden taşan yazma dürtüsünü kontrole alma ihtiyacı hissediyor. Hepsinin kitaplarını büyük bir haz alarak okusak da aslında her biri birbirinden farklı, bazen de birbirinin tam zıddı. Türkçe edebiyatın güçlü kalemleri bu defa Hakan Bıçakcı'nın hazırladığı soruları yanıtlıyor.
Dünya edebiyatından örneklerle, teorik ipuçlarıyla ve en önemlisi yazarların samimi cevaplarıyla eşsiz bir kitaba dönüşen Uydurmanın İncelikleri, sadece yazmak isteyenler için değil, sevdikleri yazarların çalışma odalarına girip etrafa şöyle bir göz atmak isteyenler için de olağanüstü bir kaynak!

3. Kurgu Sanatı

David Lodge

Hece Yayınları, 288 sayfa
 
"Bir roman ne zaman başlar? Bu soru, neredeyse 'insan embriyosu ne zaman bir insana dönüşür?' sorusu kadar cevap vermesi zor bir sorudur. Bir romanın oluşturulması kesinlikle onun ilk kelimelerinin yazılması ile başlamaz. Çoğu yazar ancak bir roman zihnine girmişse, o zaman bazı taslak çalışmalar yapar.
Birçoğu da, olay örgüsünün diyagramını yaparak, karakterlerinin özgeçmişlerini derleyerek ve kompozisyon sürecinde kullanılacak fikirleri, yerleri, durumları, şakaları not alarak haftalarca aylarca dikkatle romanın temelini hazırlar. Her yazarın kendine ait yazma tarzı vardır. Henry James, The Spoils of Poynton için neredeyse bitirdiği romanı kadar uzun ve ilginç notlar almıştı. Muriel Spark'ın yeni bir roman tasarımı üzerine uzun süre düşündüğünü ve tatminkâr bir başlık ve açılış cümlesi aklına gelene kadar da yazmaya başlamadığını biliyorum.
Fakat, okuyucu için roman her zaman bir açılış cümlesi ile başlar (elbette roman yazarının orijinal olarak yazdığı ilk cümle bu olmayabilir). Ve sonraki cümle ve bundan sonraki cümle...
'Ne zaman bir romanın başlangıcı biter?' sorusu cevaplaması zor bir başka sorudur...”

4. Kurmacanın Retoriği

 

Wayne C. Booth

Metis Yayınları, 544 sayfa
 
Edebiyat eleştirisi alanında devrim yaratan ve kısa zamanda klasikleşen Kurmacanın Retoriği'nde VVayne Booth, her şeyden önce bir edebiyat eserinin gücünü ve etkisini nelere borçlu olduğunu ele alıyor. Bir hikâye ya da romanı "iyi" kılan genel kural ve niteliklerden bahsedilebilir mi? Booth bu tür genellemelerin kurmaca gibi ele avuca sığmaz bir yazın türünü kısıtlayacağı ve kısırlaştıracağı görüşünde. Sözgelimi çoğu edebiyat eleştirmeninin metinde yazar müdahalesini ve yönlendirmesini kınadığını belirten Booth, bu "kuralı" açıkça ihlal eden pek çok başarılı esere dikkat çekiyor. Dahası, diyor Booth, bir anlatı yazarın yönlendirmesinden ne kadar azade olabilir ki? Neticede yazarın her seçimi bir nevi yönlendirme değil midir? Ve bu bağlamda, her anlatı bir tür retorik değil midir?Peki anlatı perdesinin arkasından gölgesini gördüğümüz yazar kimdir? Her kurmaca eserin bir "gerçek" yani etten kemikten yazarı, bir de "zımni" yani ima edilen yazarı olduğunu söyleyen Booth, bu ikisini birbirine karıştırmaması ve hikâye ya da romanın anlatıcısından ayrı tutması konusunda okuru uyarıyor. Kitapta edebiyat eleştirisi terminolojisine artık yerleşmiş olan bu tür incelikli ayrımların yanı sıra, anlatıda (kasıtlı ya da kasıtsız) muğlaklık, ironi, mesafe gibi konulara ve edebiyat-ah-lak ilişkisi gibi meselelere de yer veriliyor.İşin en güzel yanı, Booth kurmacaya ilişkin bu kapsamlı incelemesini soyut kavramlarla değil, Homeros'tan Boccaccio ve Shakespeare'e, Laurence Sterne'den Jane Austen ve Henry James'e, Proust'tan Joyce ve Beckett'a pek çok yazarın eserlerinden örneklerle sunarak okuru keyifli ve ilginç bir edebiyat yolculuğuna çıkarıyor.
 

5. Genç Bir Romancının İtirafları

Umberto Eco

Kırmızı Kedi Yayınevi, 192 sayfa

Romancı geçmişi otuz yılı bulmayan Umberto Eco bu nedenle kendini "genç" bir romancı olarak niteliyor ve Genç Bir Romancının itirafları'nda, felsefeci ve kuramcı olarak arkasında bıraktığı uzun kariyerinden çok 'genç bir romancı' olarak geçirdiği yıllara bakıyor; Eco bu iki alanı birlikte kullanmasının kurmaca yapıtlarmdaki verimli sonuçlarına eğiliyor. Kurmaca ile kurmaca dışı arasındaki sınırı araştırıp bu sınırın etrafında keyifle, eğlenerek ve eğlendirerek, zekice yaklaşımlarla dolaşıyor. Okuru kendi yaratıcı yöntemlerinde gezintiye çıkarıyor ve kendi roman dünyasını nasıl yarattığının ipuçlarını veriyor. Ortaçağ uzmanı, felsefeci ve çağdaş edebiyat alanında yetkili bir isim olan Umberto Eco, kurmaca yapıtlardaki hayali kahramanlara ve gerçek hayattaki algılanmalarına da değişik bir açıdan yaklaşıyor. Günümüzün en seçkin yazarlarından olan Umberto Eco'nun yaratıcılığının arka planını merak edenler için eğlendirirken bilgilendiren bu küçük kitap tam bir hazine.
 

6. Romanın Hazırlanışı 1

Roland Barthes

Sel Yayıncılık, 245 sayfa
 
XX. yüzyılın önde gelen denemeci, eleştirmen ve göstergebilimcilerinden Roland Barthes'ın (1915-1980) College de France'taki son derslerini ve son seminerlerini (1978-1979/1979-1980) içeren Romanın Hazırlanışı, aynı zamanda onun kültür, yazın ve öğretim yaşamının doruk noktasındaki son ürünü.
Romanın Hazırlanışı I'de, Yaşamdan Yapıta uzanan süreci gözlemleyen R. Barthes, "şimdinin not edilmesi"nden "roman"a geçişi; kısa, parçalı anlatımdan uzun, sürekli anlatıma geçişi gündeme getiriyor. Bu amaçla da "not etme"nin/ bir başka deyişle kısa anlatımın örnek biçimi olarak gördüğü ve tümce atomu diye adlandırdığı, Japonların "haiku"sunu ("ultra-kısa biçim") ele alıyor. Böylece "not etme"den "roman"a nasıl geçilebileceğini araştırıyor. Bu araştırma serüveni içinde kendisi de sanki bir roman yazacakmış (kendi deyişiyle "roman yapacakmış" = roman hazırlayacakmış) gibi bir tavır sergiliyor; bu "sankinin içine yerleşiyor."
Bu açıdan Romanın Hazırlanışı I: Yaşamdan Yapıta, bir "Yazınsal Yapıtın (Romanın) Hazırlanış Koşullarının Sorgulanması" olarak okunurken, R. Barthes'in kendi Vita Nova tutkusunu ya da isterseniz kendi "Roman Fantasmasını" sergileyişi olarak da alımlanabilir.
Bu ciltte ayrıca "Labirent Eğretilemesi" konusunun işlendiği seminer de yer alıyor.

 
7. Yazarın Kuramı: Eserimi Nasıl Yazdım?

İshak Reyna

İletişim Yayınları, 369 sayfa
 
Elinizdeki derleme, eseri üzerine bir okur ve yorum sahibi de olan yazarın sözünü, aracıları aradan çıkararak, okurun ve eleştirinin sözleriyle birlikte ve eşit biçimde ele alma doğrultusunda bir adımdır. Türk ve Dünya edebiyatından yapılan bu seçkide, romandan öyküye ve şiire varan bir yelpazede yazarların eserlerini nasıl tasarladıklarını, onları nasıl yazdıklarını anlattıkları yazıları bir araya topladık... Bazı yazarlar yazma anına dair kişisel deneyimlerini, duygu dünyalarını aktarırken bazıları çok tartışılan eserlerini yazarken arka planda akan ve eserlerini birebir etkileyen tarihî olayları da kayıt düşüyorlar. Bu seçki sadece edebi metnin dinamiğini çözmeye çalışan edebi kuramlara içeriden bir katkı yapacak, kuramsal bir bakış sağlamakla kalmıyor; aynı zamanda eserin yazıldığı o büyülü ana, hep merak edilen yaratma anına da tanıklık ediyor.
 

8. Bir Kuştan Öbürüne Hayat ve Yazmak Üzerine Tavsiyeler

Anne Lamott

Hep Kitap, 240 sayfa
 
Hep Kitap'in yazmayi hayatinin merkezine yerlestiren, herkesin ilgisini çeken “Atölye” serisinden yazmak üzerine bir meditasyon: Bir Kustan Öbürüne: Hayat ve Yazmak Üzerine Tavsiyeler Inandirici diyaloglar yazmak o kadar da zor degil. Ilk taslaklarinizi, bekledikçe rengi ortaya çikan polaroit fotograflar gibi düsünebilirsiniz. Evet, taslak yazmak kolay is degil, ama emin olun en sevdiginiz yazarin da masasini süslüyor o korkunç taslaklar. Evet, olay örgüsünü planlamak da sonra aksayan taraflarini bulup çikarmak da zahmetli. Bu gibi durumlarda bazen tek ihtiyaciniz olan, girmeye çalistiginiz yolun tüm engebelerini, birkaç labirentin çikisini bilen bir yazardir. Iste yillardir yaratici yazarlik dersleri veren Anne Lamott tam da bunu yapiyor. Yazar adaylarina hem yazarligin zorluklarini hem de kitaplarini yayimlatamasalar bile yazmanin basli basina bir lütuf oldugunu anlatiyor. Isler içinden çikilmaz bir hal aldiginda tek yapmaniz gereken, yayimlandigi yildan beri yazar adaylarinin bas ucu kitabi olan Bir Kustan Öbürüne'den rastgele bir sayfa açmak, gerisini Anne Lamott'un kelimeleri hallediyor!

 

9. Yazma Üzerine

Ernest Hemingway

Bilgi Yayınevi, 168 sayfa
 
Roman yazma teknikleri, kitap yazma teknikleri üzerine listemizde bulunan bir kitap da Ernest Hemingway'in "Yazma Üzerine" adlı kitabı.

"Bazı yazarlar, bir başka yazarın tek bir cümle yazabilmesine yardımcı olabilmek için doğmuştur." Klasikleşen eserleriyle dünyanın en önemli yazarlarından olan, Nobel ve Pulitzer ödüllerine sahip Ernest Hemingway'in yazarlık, yazma eylemi, yazarın çalışma alışkanlıkları, disiplini ve edebiyat üzerine düşüncelerinin derlendiği bu kitap; Hemingway'in nasıl yazdığını, yazarken nasıl düşündüğünü öğrenmek isteyenlere hitap etmenin ötesinde, aynı zamanda yazarlara, yazar olmak isteyenlere, yazı yazma işiyle ve edebiyatla ilgilenen herkese yol gösteren, onların ufkunu genişleten bir rehber olma özelliğini taşıyor. Larry W. Phillips bu kitabı oluştururken, Hemingway'in bütün eserlerini, söyleşilerini, editörlere, sanatçı dostlarına, arkadaşlarına yazdığı mektuplarını titizlikle tarayıp, onun yazarlık ve yazma sanatıyla ilgili görüşlerini derledi. Kitabın yazarlara ve yazarlık öğrencilerine faydalı olmasını amaçlayarak yaptığı derlemeyi, Yazmak Nedir, Neye Yarar? , Yazarın Nitelikleri , Ne Hakkında Yazmalı? , Çalışma Alışkanlıkları , Neleri Atmak Gerektiğini Bilmek , Argo ve Dilin Kullanımı , Yazarın Hayatı, Yazmanın Istırabı ve Keyfi gibi alt başlıklarla düzenledi. Hemingway'in ilk yayıncılarından, arkadaşı Charles Scribner. Jr. İmzalı önsöz ve Larry W. Phillips'in giriş yazısıyla başlayan kitabın sonuna, kitabın içinde adı geçen eserlerin yer aldığı bir eserler dizini eklendi. Elif Derviş'in çevirdiği kitap Türkiye'de ilk kez yayımlanıyor. 

"Bu kitap , Hemingway 'in yazarın doğası ve yaşamındaki unsurlar üzerine düşünceleri ile yazarlara yazma sanatı, çalışma alışkanlıkları ve disiplin konularında verdiği özel ve faydalı öğütleri içermektedir. Hemingway 'in kendine özgü kişiliği genel bir bilgelik, zekâ, mizah ve kavrayış ile yazarın ve yazarlık mesleğinin dürüstlüğü konusundaki ısrarıyla ortaya çıkmaktadır." – Larry W. Phillips 'in Giriş yazısından

10. Genç Bir Romancıya Mektuplar

Mario Vargas Llosa

Can Yayınları, 128 sayfa

Edebiyat aklı ve sağduyuyu çalıştırır; edebi yaratıcılıktaysa bu unsurların yanında sezgiye, duyarlılığa ve tahmine, hatta eleştirel bakışın ağından kurtulmayı her seferinde başaran şansa bile yer vardır. İşte bu yüzden, yaratıcılık başkasından öğrenilmez; yaratıcı olmanın tek yolu okumak ve yazmaktır. Gerisini insan kendi başına, pes etmeden düşe kalka öğrenir. Llosa Genç Bir Romancıya Mektuplar’da roman sanatı hakkındaki düşüncelerini aktarıyor. Konu, biçim, üslup, zaman, mekân, anlatıcı, karakter, gerçeklik gibi unsurları kapsamlı ve çarpıcı örneklerle incelemekle kalmıyor, yazım sanatıyla yaşam arasındaki ilişkiyi de sorguluyor. 2010 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi yazar, edebiyat tutkusunun filizlendiği Peru’daki gençlik günlerinden başlayan on iki mektupta, Miguel de Cervantes, Gabriel García Márquez, Jorge Luis Borges, Julio Cortázar, James Joyce, Gustave Flaubert, Virginia Woolf, Ernest Hemingway, Alain Robbe-Grillet, Herman Melville, Marcel Proust ve Franz Kafka’nın da aralarında bulunduğu birçok yazarın eserlerini ve fikirlerini ele alıyor, hem genç romancılar için bir yol haritası çıkarıyor hem de roman sanatına aşina olanların alışkanlıklarını gözden geçirmelerini öneriyor.

Roman Yazma Yaratıcı Yazarlık Teknikleri İle İlgili Diğer Yazılar

.  Yazarlık Teknikleri Öğreten Kitaplar

.  Walter Benjaminden Yaratıcı Yazarlık Önerileri