Türk Edebiyatında İlkler

Türk Edebiyatında İlkler

Edebiyat tarihimizde birtakım özellikleriyle ilk olma özelliği bulunan eserler ve yazarlar hakkında neler biliyoruz? Edebiyatımızda İlkler nelerdir? Bu yazımızda edebiyatımızda belli konularda "ilk" olma özelliği bulunan eserler ve yazarlar aşağıda sıralanmıştır. İşte,
Türk Edebiyatında İlkler ... 

Türk Edebiyatında Öyküde İlkler & İlk Öyküler
  • Edebiyatımızdaki ilk öykü kitabı: Letafet-i Rivayet, Ahmet Mithat Efendi, 1870
  • Batılı anlamda ilk öykü: Küçük Şeyler, Sami Paşazade Sezai, 1892
  • Hikayede gerçek anlamda ilk kez Anadolu'yu işleyen: Refik Halit Karay
  • Konuşma diliyle yazılmış ilk hikayenin yazarı: Ömer Seyfettin.

Türk Edebiyatında Romanda İlkler & İlk Romanlar
  • İlk çeviri roman: Yusuf Kamil Paşa'nın Fenelon'dan yaptığı Telemak çevirisi, 1859
  • İlk yerli roman: Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat, 1872, Şemsettin Sami
  • İlk edebi roman: İntibah, 1876, Namık Kemal
  • Edebiyatımızda ilk tarihi roman: Cezmi, 1880, Namık Kemal
  • İlk polisiye roman: Esrar-ı Cinayet, 1883, Ahmet Mithat Efendi
  • İlk köy romanı: Karabibik, 1890, Nabizade Nazım
  • İlk psikolojik roman denemesi: Zehra, 1896, Nabizade Nazım
  • İlk  tezli (bir görüşü savunan) roman: Zehra, 1896, Nabizade Nazım
  • Edebiyatımızda ilk realist roman: Araba Sevdası, 1898, Recaizade Mahmut Ekrem
  • Edebiyatımızda ilk realist romancı: Recaizade Mahmut Ekrem
  • Batılı tekniğe uygun ilk roman: Aşk-ı Memnu, 1899, Halit Ziya Uşaklıgil
  • Edebiyatımızda ilk psikolojik roman: Eylül, 1901, Mehmet Rauf
  • İlk çocuk romanı: Bağrıyanık Ömer, 1930, Mahmut Yeşari
  • Ülkemizdeki İlk çocuk çizgi roman türü: Kara Maske, 1943
  • İlk yerli çizgi roman: Türk Kahramanı Köroğlu, 1953
  • Türk edebiyatında post-modern tarzda ilk eser: Tutunamayanlar, 1972, Oğuz Atay
  • Türk edebiyatında iç monolog tarzı yazılmış ilk roman: Bir Düğün Gecesi, 1979, Adalet Ağaoğlu
  • Nobel Edebiyat Ödülünü alan ilk Türk yazar: Orhan Pamuk, 2006
  • İlk kadın romancımız: Fatma Aliye
  • En başarılı psikolojik roman yazarımız: Peyami Safa/9. Hariciye Koğuşu

Türk Edebiyatında Şiirde İlkler & İlk Şiirler
  • Edebiyatımızdaki ilk pastoral şiir: Sahra, Abdülhak Hamit Tarhan
  • İlk şiir antolojisi: Harabat, Ziya Paşa
  • Edebiyatımızda ilk didaktik şiir örneğimiz ve aruzla yazılan ilk eserimiz: Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hacib
  • İlk köy şiiri: "Köylü Kızların Şarkısı" şiiri, Muallim Naci
  • Edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiir: "Validem" şiiri, Abdülhak Hamit Tarhan.
  • Bilinen ilk Türk şair: Aprın Çor Tigin
  • İlk divan şairi/Divan edebiyatının ilk şairi: Hoca Dehhani, 13.yy
  • Türk edebiyatının ilk tasavvuf şairi: Hoca Ahmet Yesevi
  • Çocuk şiirleri yazan ilk şairimiz: Tevfik Fikret, "Şermin" şiir kitab
  • Türk edebiyatında ilk mensur şiir örneklerini veren: Halit Ziya Uşaklıgil.

Tiyatroda İlkler
  • Türk tiyatrosunun ilk eseri)/İlk yerli tiyatro eseri: Şair Evlenmesi, İbrahim Şinasi, 1859
  • Sahnelenen ilk tiyatro eseri: Vatan Yahut Silistre, Namık Kemal, 1873
  • Edebiyatımızda epik tiyatronun kurucusu: Haldun Taner
  • İlk epik tiyatro örneği: Keşanlı Ali Destanı, Haldun Taner, 1964
  • Aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan: A.Hamit Tarhan, Eşber veya Sardanapal
  • Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri yazan:  A.Hamit Tarhan, Nesteren.

İlk Gazeteler - İlk Dergiler
  • İlk resmi Türkçe gazete: Takvim-i Vakayi, 1831
  • İlk yarı resmi Türkçe gazete: Ceride-i Havadis, 1840
  • İlk özel Türkçe gazete: Tercüman-ı Ahval, Şinasi ile Agah Efendi, 1860
  • İlk mizah dergisi: Diyojen, Teodor Kasap

Türk Edebiyatında Diğer İlkler
  • Türklerin ilk alfabesi: Göktürk Alfabesi
  • Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin: Orhun Abideleri/Orhun Yazıtları  
  • İlk çocuk yayınımız: Etfal ve Mümeyyiz
  • İlk seyahatname: Mirat'ül-Memalik, Seydi Ali Reis
  • İlk atasözleri kitabımız: Durub-i Emsal-ı Osmaniye, Şinasi
  • İlk Türk destanı: Alp Er Tunga Destanı
  • Dünyanın en uzun ve ilk Müslüman Türk destanı: Kırgızların Manas Destanı
  • İlk hatıra/anı kitabı: Babürname, Babürşah
  • İlk Türk Dili sözlüğü: Divan-ı Lügatit Türk, Kaşgarlı Mahmut
  • İlk Türkçe sözlük: Kamus-ı Türki, Şemsettin Sami
  • Türkçe'nin ilk dilbilgisi kitabı: Sarf-ı Türki, Süleyman Paşa
  • Noktalama işaretlerini ilk kez kullanan yazarımız: Şinasi
  • Türkçe yazılan ilk kitap: Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hacib
  • Edebiyatımızda mesnevi tarzında yazılmış ilk eser:  Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hacib
  • Eserleri bir kitapta toplanan ilk şairimiz: Yunus Emre
  • Matbaada basılan ilk kitabımız: Vankulu Lügatı
  • Bilinen ilk Türk yazar: Yollug Tigin
  • İlk deneme yazarı: Nurullah Ataç
  • İlk makale yazarı: Şinasi
  • İlk edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh Efendi
  • Batılı anlamda ilk edebiyat tarihçimiz: Fuat Köprülü
  • Edebiyat kelimesini bizde ilk kullanan: Şinasi.

Benzer Yazılar

Edebiyat 7107982723339876992

Yorum Gönder

emo-but-icon

İletişim Formu

Ad

E-posta *

Mesaj *

Son Yorumlar

item