Türk Edebiyatında İlkler
https://www.encoksatankitaplar.net/2021/03/turk-edebiyatinda-ilkler.html?m=0
Türk Edebiyatında Öyküde İlkler & İlk Öyküler
- Edebiyatımızdaki ilk öykü kitabı: Letafet-i Rivayet, Ahmet Mithat Efendi, 1870
- Batılı anlamda ilk öykü: Küçük Şeyler, Sami Paşazade Sezai, 1892
- Hikayede gerçek anlamda ilk kez Anadolu'yu işleyen: Refik Halit Karay
- Konuşma diliyle yazılmış ilk hikayenin yazarı: Ömer Seyfettin.
Türk Edebiyatında Romanda İlkler & İlk Romanlar
- İlk çeviri roman: Yusuf Kamil Paşa'nın Fenelon'dan yaptığı Telemak çevirisi, 1859
- İlk yerli roman: Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat, 1872, Şemsettin Sami
- İlk edebi roman: İntibah, 1876, Namık Kemal
- Edebiyatımızda ilk tarihi roman: Cezmi, 1880, Namık Kemal
- İlk polisiye roman: Esrar-ı Cinayet, 1883, Ahmet Mithat Efendi
- İlk köy romanı: Karabibik, 1890, Nabizade Nazım
- İlk psikolojik roman denemesi: Zehra, 1896, Nabizade Nazım
- İlk tezli (bir görüşü savunan) roman: Zehra, 1896, Nabizade Nazım
- Edebiyatımızda ilk realist roman: Araba Sevdası, 1898, Recaizade Mahmut Ekrem
- Edebiyatımızda ilk realist romancı: Recaizade Mahmut Ekrem
- Batılı tekniğe uygun ilk roman: Aşk-ı Memnu, 1899, Halit Ziya Uşaklıgil
- Edebiyatımızda ilk psikolojik roman: Eylül, 1901, Mehmet Rauf
- İlk çocuk romanı: Bağrıyanık Ömer, 1930, Mahmut Yeşari
- Ülkemizdeki İlk çocuk çizgi roman türü: Kara Maske, 1943
- İlk yerli çizgi roman: Türk Kahramanı Köroğlu, 1953
- Türk edebiyatında post-modern tarzda ilk eser: Tutunamayanlar, 1972, Oğuz Atay
- Türk edebiyatında iç monolog tarzı yazılmış ilk roman: Bir Düğün Gecesi, 1979, Adalet Ağaoğlu
- Nobel Edebiyat Ödülünü alan ilk Türk yazar: Orhan Pamuk, 2006
- İlk kadın romancımız: Fatma Aliye
- En başarılı psikolojik roman yazarımız: Peyami Safa/9. Hariciye Koğuşu
Türk Edebiyatında Şiirde İlkler & İlk Şiirler
- Edebiyatımızdaki ilk pastoral şiir: Sahra, Abdülhak Hamit Tarhan
- İlk şiir antolojisi: Harabat, Ziya Paşa
- Edebiyatımızda ilk didaktik şiir örneğimiz ve aruzla yazılan ilk eserimiz: Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hacib
- İlk köy şiiri: "Köylü Kızların Şarkısı" şiiri, Muallim Naci
- Edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiir: "Validem" şiiri, Abdülhak Hamit Tarhan.
- Bilinen ilk Türk şair: Aprın Çor Tigin
- İlk divan şairi/Divan edebiyatının ilk şairi: Hoca Dehhani, 13.yy
- Türk edebiyatının ilk tasavvuf şairi: Hoca Ahmet Yesevi
- Çocuk şiirleri yazan ilk şairimiz: Tevfik Fikret, "Şermin" şiir kitab
- Türk edebiyatında ilk mensur şiir örneklerini veren: Halit Ziya Uşaklıgil.
Tiyatroda İlkler
- Türk tiyatrosunun ilk eseri)/İlk yerli tiyatro eseri: Şair Evlenmesi, İbrahim Şinasi, 1859
- Sahnelenen ilk tiyatro eseri: Vatan Yahut Silistre, Namık Kemal, 1873
- Edebiyatımızda epik tiyatronun kurucusu: Haldun Taner
- İlk epik tiyatro örneği: Keşanlı Ali Destanı, Haldun Taner, 1964
- Aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan: A.Hamit Tarhan, Eşber veya Sardanapal
- Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri yazan: A.Hamit Tarhan, Nesteren.
İlk Gazeteler - İlk Dergiler
- İlk resmi Türkçe gazete: Takvim-i Vakayi, 1831
- İlk yarı resmi Türkçe gazete: Ceride-i Havadis, 1840
- İlk özel Türkçe gazete: Tercüman-ı Ahval, Şinasi ile Agah Efendi, 1860
- İlk mizah dergisi: Diyojen, Teodor Kasap
Türk Edebiyatında Diğer İlkler
- Türklerin ilk alfabesi: Göktürk Alfabesi
- Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin: Orhun Abideleri/Orhun Yazıtları
- İlk çocuk yayınımız: Etfal ve Mümeyyiz
- İlk seyahatname: Mirat'ül-Memalik, Seydi Ali Reis
- İlk atasözleri kitabımız: Durub-i Emsal-ı Osmaniye, Şinasi
- İlk Türk destanı: Alp Er Tunga Destanı
- Dünyanın en uzun ve ilk Müslüman Türk destanı: Kırgızların Manas Destanı
- İlk hatıra/anı kitabı: Babürname, Babürşah
- İlk Türk Dili sözlüğü: Divan-ı Lügatit Türk, Kaşgarlı Mahmut
- İlk Türkçe sözlük: Kamus-ı Türki, Şemsettin Sami
- Türkçe'nin ilk dilbilgisi kitabı: Sarf-ı Türki, Süleyman Paşa
- Noktalama işaretlerini ilk kez kullanan yazarımız: Şinasi
- Türkçe yazılan ilk kitap: Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hacib
- Edebiyatımızda mesnevi tarzında yazılmış ilk eser: Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hacib
- Eserleri bir kitapta toplanan ilk şairimiz: Yunus Emre
- Matbaada basılan ilk kitabımız: Vankulu Lügatı
- Bilinen ilk Türk yazar: Yollug Tigin
- İlk deneme yazarı: Nurullah Ataç
- İlk makale yazarı: Şinasi
- İlk edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh Efendi
- Batılı anlamda ilk edebiyat tarihçimiz: Fuat Köprülü
- Edebiyat kelimesini bizde ilk kullanan: Şinasi.
Tavsiye Edilen Diğer Yazılar